अन्तरिक्ष क्षेत्रमा प्रभुत्व जमाउने अमेरिकाले हालैका वर्षहरूमा चीनबाट सबैभन्दा ठूलो चुनौती सामना गरेको छ।
चीनले अमेरिकाको नासाको मिसनसँग प्रतिस्पर्धा गर्दै यस्ता धेरै अन्तरिक्ष मिशनहरू प्रक्षेपण गरेको छ । यस क्षेत्रमा निजी कम्पनीको प्रवेशका कारण अन्तरिक्ष मिशन द्रुत गतिमा सम्पन्न भइरहेका छन् । इलन मस्कको स्पेसएक्सले धेरै रेकर्ड बनाएको छ ।
यस क्षेत्रमा अर्को निजी कम्पनी पनि तीव्र गतिमा देखा परेको छ। उसको सफलताले स्पेसएक्सलाई पनि पछाडि छोडेको छ ।
साउथ चाइना मर्निङ पोस्टको रिपोर्टअनुसार चिनियाँ एयरोस्पेस कम्पनी ल्यान्डस्पेसले मिथेन र तरल अक्सिजन प्रयोग गरी रकेट सफलतापूर्वक प्रक्षेपण गरेको छ । यस रकेटको नाम झुक–२ (Zhuque–2) हो ।
यस सफलतासँगै ल्यान्डस्पेस मिथेनमाआधारित रकेट प्रक्षेपण गर्ने विश्वको पहिलो एयरोस्पेस कम्पनी बनेको छ ।
यो प्रक्षेपण कम्पनीको दोस्रो प्रयास हो । उसले गत वर्ष डिसेम्बरमा पनि लन्च गरेको थियो, जुन असफल भयो । मिथेनबाट चल्ने रकेटले भविष्यको अन्तरिक्ष अभियानलाई सस्तो बनाउन सक्छ। तिनीहरूको क्षमता अधिक छ र लागत कम छ । मिथेन पनि अन्तरिक्षमा उत्पादन गर्न सकिन्छ ।
प्रक्षेपणले चीनको वाहक रकेटहरूको लागि नयाँ कम लागत, तरल प्रोपेलेन्ट अनुप्रयोगमा एक सफलता चिन्ह लगाउँछ ।
झुक–२ दुई चरणको रकेट हो जसको शरीर व्यास ३.३५ मिटर र उचाई ४९.५ मिटर छ । यसको टेकअफ वजन लगभग २१९ टन छ, र यसको टेक अफ थ्रस्ट लगभग २६८ टन छ ।
तरल अक्सिजन–मिथेन ईन्धन तरल अक्सिजन र मिथेनद्वारा बनेको रकेट प्रोपेलेन्टको एक प्रकार हो, जसको पछिल्लो भाग प्राकृतिक ग्यासको मुख्य भाग हो ।
झुक–२ को सफल प्रक्षेपणले व्यावसायिक रकेट प्रक्षेपणको लागत घटाउने र व्यावसायिक रकेट प्रक्षेपण बजारमा परिवर्तन ल्याउने अपेक्षा गरिएको शिन्ह्वाले रिपोर्ट गरेको छ ।
ल्यान्डस्पेसका सीईओ झाङ चाङवुकाअनुसार कम्पनीले तरल अक्सिजन–मिथेन रकेटलाई सुरुदेखि नै आफ्नो विकास मार्गको रूपमा रोजेको थियो । भविष्यमा, यसले कम लागत हासिल गर्न र पुनः प्रयोगयोग्य रकेटहरू विकास गर्न सक्छ ।
बारम्बार प्रयोग हुने रकेटमा पनि मिथेन उपयोगी हुन्छ । स्पेसएक्सले केही समयदेखि मिथेनबाट चल्ने रकेट उडाउने प्रयास गरिरहेको छ, तर सफल हुन सकेको छैन । अब चीनको ल्याण्डस्पेसले यो कीर्तिमान आफ्नो नाममा राखेको छ ।
पछिल्ला केही वर्षहरूमा चिनियाँ अन्तरिक्ष मिसनहरू तीव्र गतिमा अघि बढेका छन् । चीनले आफ्नो ल्यान्डर चन्द्रमामा अवतरण गर्न सफल भएको छ । उनले आफ्नो स्पेस स्टेशन पनि तयार गरिसकेको छ ।
यस वर्षको अप्रिलमा चिनियाँ एयरोस्पेस कम्पनी बेइजिङ तियानबिङ टेक्नोलोजीले पहिलो प्रयासमा नै कक्षमा पुग्न सफल भएको थियो। त्यसो गर्ने यो पहिलो निजी कम्पनी थियो ।